ciec

Inherited from Proto-Slavic *teťi. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡ɕʲɛːt͡sʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡ɕʲet͡sʲ/

ciec impf

1. (intransitive, attested in Lesser Poland, Greater Poland, Masovia, Sieradz-Łęczyca, Pomerania, of liquids and some diseases) to flow, to run

   ziemia mlekiem a miodem ciekąca (biblical) ― land flowing of milk and honey

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 1, 3:

     Bødze iaco drzewo, iesz szczepono iest podlug czekøcych wod

     [Będzie jako drzewo, jeż szczepiono jest podług ciekących wod]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 57, 7:

     Wniwecz wnidøø iako woda czekøcza

     [Wniwecz wnidą jako woda ciekąca]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Moys 8:

     Sstala gest rzeka *czekøcza

     [Stała jest rzeka *ciekąca]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[4], Krakow, page gl. 171a:

     Czecze manat oleum

     [Ciecze manat oleum]

   • 1984 [1408], Wiesław Wydra, editor, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543‎^[5], page 302r:

     Kegdy czekly krwawe strumene grzesznym ludzem na sbawene

     [Kiegdy ciekły krwawe strumienie grzesznym ludziem na zbawienie]

   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 101:

     Ktho czyerpyal rok y dzyen, yz strzechy […] woda czyekla przesz yego dom […] , przesz prawey odmowy, szlowye ysz przeczyw themu w czasz przed prawem nye odmawyal albo zabranyal, ten muszy tesz to daley czyrpyecz

     [Kto cierpiał rok i dzień, iż z strzechy […] woda ciekła przez jego dom […] , przez prawej odmowy, słowie iż przeciw temu w czas przed prawem nie odmawiał albo zabraniał, ten musi też to dalej cirpieć]

   • 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[6], [7], [8]}, volume XXIII, page 303:

     *Pliniala, cziecla manavit

     [*Płyniała, ciekła manavit]

   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 59:

     A tesz chczemy dzirzano bycz w dąmbyech lesznych albo w leszech wodnych, tho yest […] przy kthorychkole wodach czekączych vroslych […] , alye o dąbyech dąbrownych za kasdego sz nych porąbyącz gy pyąncz skoth zaplaczy

     [A też chcemy dzirżano być w dębiech leśnych albo w lesiech wodnych, to jest […] przy ktorychkole wodach ciekących, urosłych […] , ale o dębiech dąbrownych: za każdego s nich porąbiąc ji pięć skot zapłaci]

   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 68:

     Wstawyamy, ysz kedyby ktho […] w gezerze w stawye alybo w czekączey vodze, w szenye y w zycze na polv prawem przekonany szkodą czirzpyączemv ma doszycz vczynycz

     [Ustawiamy, iż kiedyby kto […] w jezierze w stawie albo w ciekącej wodzie, w żenie i w życie na polu prawem przekonany szkodą cirzpiącemu na dosyć uczynić]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[9], page 189:

     A thv szye myeny, Yordan rzeka scala, a nye czyekla daley, dokad v nyey Iesucrista krzczono

     [A tu sie mieni, Jordan rzeka stała a nie ciekła dalej, dokąd w niej Jesukrysta krzczono]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[10], page 199:

     Ten ka­ mień słowie Quarentana, pod tą Quarentaną ciecze strumieniem studnica, w tejże rzece był Elizeusz *Manna uzdrowił

     [Ten ka­ mień słowie Quarentana, pod tą Quarentaną ciecze strumieniem studnica, w tejże rzece był Elizeusz *Manna uzdrowił]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[11], page 246:

     Vodą, ktorą ya dam, bądzye v nym studnya vody *czyekvczey w vyeczny zyvot

     [Woda, którą ja dam, będzie w nim studnia wody ciekącej w wieczny żywot]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[12], page 605:

     I uczynił sie pot jego jako kropie krwie ciekącej na ziemi

     [I uczynił sie pot jego jako kropie krwie ciekącej na ziemi]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[13], page 817:

     Potem było przyschło odzienie ku ranam, a kiedy zewleczon, wszytki sie rany były odnowiły z jego ciała, aże krew ciekący kapała na ziemię

     [Potem było przyschło odzienie ku ranam, a kiedy zewleczon, wszytki sie rany były odnowiły z jego ciała, aże krew ciekący kapała na ziemię]

   • 1853 [1451], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830, volume 4, Błonie, Płock, page 105:

     Krwawy poth opyødz z nego barzo poszedl, aze czekl na zemø

     [Krwawy pot opięć z niego barzo poszedł, aże ciekł na ziemię]

   • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[14], 13, 28:

     Przislismi do zemye […] , iasz to zayste czecze mlekem a myodem

     [Przyszlismy do ziemie […] , jaż to zaiste ciecze mlekiem a miodem]

   • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[15], 14, 8:

     Pan […] podda nam zemyø mlekyem a myodem czekøczø

     [Pan […] podda nam ziemię mlekiem a miodem ciekącą]

   • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[16], 26, 9:

     Dal nam zemyø mlekyem a myodem czekøczø

     [Dał nam ziemię mlekiem a miodem ciekącą]

   • 1930 [c. 1455], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[17], 4, 18:

     Gdysz vyssli nyosøczi skrzinyø zaslvbyenya bozego, a na svchø zemyø støpacz poczøli byli, nawroczili syø wody ve dno swoy[e] y czekli sø, iako byli drzewyey obykly

     [Gdyż wyszli niosący skrzynią zaślubienia bożego, a na suchą ziemię stępać poczęli byli, nawrociły się wody we dno swoj[e] i ciekły są, jako były drzewiej obykły]

   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[18], 32, 4:

     Potok, gesz cyekl po poszrzotkv zemye

     [Potok, jeś ciekł po pośrodku ziemie]

   • 1930 [c. 1455], “Is”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[19], 48, 21:

     Nye czyrpyely sø pragnyenya na pvsczi, […] wodø skali wiwyodl gym a rozdzelyl skalø y cyekli wodi

     [Nie cierpieli są pragnienia na puści, […] wodę z skały wywiodł jim a rozdzielił skałę i ciekły wody]

   • 1930 [c. 1455], “I Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[20], 21, 13:

     Pocznye syø przed nym szalyonim czinycz przes usta […] y cyekli gemu szlyni na brodø

     [Pocznie się przed nim szalonym czynić przez usta […] i ciekły jemu śliny na brodę]

   • 1930 [c. 1455], “III Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[21], 22, 35:

     Cyekla krew z rani w woz

     [Ciekła krew z rany w woz]

   • 1965 [1456], Mikołaj z Pawłowic, edited by Henryk Kowalewicz, Średniowieczne zabytki języka polskiego w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu. Polskie glosy i zapiski z rękopisów 1728, 1732, 1752, Zeszyty Naukowe UAM, Greater Poland, page 118:

     Quia sicut oleum utat super aliis licoribus, czekącze rzeczy, sic fides excedit alias virtutes

     [Quia sicut oleum utat super aliis licoribus, ciekące rzeczy, sic fides excedit alias virtutes]

   • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[22], [23], [24]}, volume XXII, Łęczyca, page 19:

     Cądy czeką

     [Kędy cieką]

   • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[25], [26], [27]}, volume XXII, Łęczyca, page 27:

     Czyekly fluxerunt

     [Ciekli fluxerunt]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 73:

     Plyną, czeką fluunt

     [Płyną, cieką fluunt]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 136:

     Czeczie emanat

     [Ciecze emanat]

   • 1880-1894 [1498], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎^[28], volume III, Krakow, page 335:

     Wsdal gyemv przed namy (sc. majątek) s robotamy..., rzekamy, gyezermy, vodamy czy[e]kaczymy y stoyaczymy hy sz lov[y]em

     [Wzdał jemu przed nami (sc. majątek) z robotami..., rzekami, jeziermi, wodami ciekącymi i stojącymi, i z łowem]

   • 1876-1929 [c. 1500], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[29], volume X, Trzemeszno, page 378:

     Iste stavek fuit *pot gora Sion, ubi de illo monte cyeklo zrzodlo

     [Iste stawek fuit *pod gorą Sion, ubi de illo monte ciekło zrzodło]

   • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej‎^[30], Modlitewnik Nawojki, page 105:

     Proscha czyebye, przemylschy Yesu Criste, przez twa droga krewy, ktoraz z twego szercza szwyathego czyekla

     [Proszę ciebie, przemilszy Jezu Kryste, przez twę drogę krewi, ktoraż z twego sierca świętego ciekła]

   • 1874-1891 [XV in.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[31], [32], [33]}, volume XXIV, Grochów, West Pomeranian Voivodeship, Kcynia, page 63:

     Czekaczego konya super fluidum equum

     [Ciekącego konia super fluidum equum]

   • 1874-1891 [XV p. pr.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[34], [35], [36]}, volume XVI, page 349:

     Czyecze vomit

     [Ciecze vomit]

• Polish: ciec, cic (Lasovia, Pysznica)
• Silesian: ciyc

• Boryś, Wiesław (2005), “ciec”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017), “ciec”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000), “ciec”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965), “ciec”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Brückner, Aleksander (1927), “ciec”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
• K. Nitsch, editor (1954), “ciec”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 288
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “ciec”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska-Różycka, Magdalena Klapper, Tomasz Kolowca, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Joanna Duska, Maria Bugajska, Jan German, Beata Hejmo, Iwona Nobis, Dariusz Piwowarczyk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, editors (2024), “ciec”, in Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny [Lexical Base of Medieval Polish] (in Polish), Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Wanda Decyk-Zięba; Krystyna Długosz-Kurczabowa; Stanisław Dubisz; Zygmunt Gałecki; Justyna Garczyńska; Halina Karaś; Alina Kępińska; Anna Pasoń; Izabela Stąpor; Barbara Taras; Izabela Winiarska-Górska (2008), “ciec”, in Wanda Decyk-Zięba, Stanisław Dubisz, editors, Glosariusz staropolski - dydaktyczny słownik etymologiczny [Old Polish Glossary - Didactic Etymological Dictionary] (in Polish), Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, →ISBN, page 19

• cic (Lasovia, Pysznica)

Inherited from Old Polish ciec.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛt͡s
• Syllabification: ciec

ciec impf (perfective pociec)

1. (intransitive, of liquids) to trickle; to drip (to flow slowly in small streams)

   Synonym: cieknąć

2. (intransitive, figuratively, of e.g. sunlight) to trickle; to drip (to flow slowly in small streams)
3. (intransitive) to leak; to drip (to let liquid through)

   Synonyms: cieknąć, przeciekać

   Cieknie/Ciecze z kranu w łazience. ― The faucet in the bathroom is leaking.

4. (intransitive, hunting, of game, especially birds) to flee (to get away; to run quickly)

   Synonym: uciekać

   1. (intransitive, more generally, Lasovia, Tarnobrzeg County, Nisko County) to run (to get away; to run quickly)

      Synonym: biec

   2. (reflexive with się, Southern Borderlands, Kamianets-Podilskyi) to scram (to leave suddenly, without thinking, especially with bad intentions)

      Jałowica ciekła po polu. ― The heifer was running around the field.

5. (intransitive, Podlachia, Tykocin, of fish) to spawn; to mate

   Synonyms: parzyć, trzeć się

   Cieknie ryba. ― The fish is spawning.

6. (reflexive with się, Warmia) to trickle; to drip (to flow slowly in small streams)

   Aż mu krew się ciecze. ― His blood was even dripping.

7. (intransitive, obsolete) to let out, to pour out, to drain [with instrumental ‘what’]

   Synonym: wysączać

• ciec in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• ciec in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa; Stanisław Rospond; Witold Taszycki; Stefan Hrabec; Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023), “ciec”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “CIEC”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 07.05.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814), “ciec”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861), “ciec”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “ciec”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 321
• Jan Karłowicz (1900), “ciec”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 227