роля
Belarusian
Etymology
Borrowed from Polish rola, which itself was borrowed via German Rolle from French rôle.[1] The irregular instrumental case form роллю is probably due to the influence of the Russian ро́ль (rólʹ).
Pronunciation
- IPA(key): [ˈrolʲa]
- Rhymes: -olʲa
- Hyphenation: ро‧ля
Noun
ро́ля • (rólja) f inan (genitive ро́лі, nominative plural ро́лі, genitive plural ро́ляў, relational adjective ро́левы)
- role, part
- гало́ўная ро́ля ― halównaja rólja ― leading part
- 1914–1929, Цішка Гартны, “Сокі цаліны”, in Збор твораў: У 4 т., volume 2, Minsk: Мастацкая літаратура, published 1988, Частка восьмая, IV:
- Наталя захапілася сваёй роляю, аддалася служэнню рабочай грамадзе і яшчэ больш падкрэслівала ім сваю выключную цікавасць да рэвалюцыйнага змагання.
- Natalja zaxapilasja svajój róljaju, addalasja služennju rabóčaj hramadzje i jašče bolʹš padkreslivala im svaju vyključnuju cikavascʹ da revaljucyjnaha zmahannja.
- Natalia got entrhalled by her role, devoted herself to serving the community of the working people, and in this way emphasised her extraordinary intereste in the revolutionary competition.
- 1948–1954, Якуб Колас, Збор твораў: у 20 т., volume 14, Minsk: Беларуская навука, published 2011, Трылогія "На ростанях", кніга другая — «У глыбі Палесся», Частка першая — «На бацькаўшчыне», VII:
- Але рэдактар не здавольваўся роляю дапісчыка.
- Alje redaktar nje zdavólʹvawsja róljaju dapisčyka.
- But the editor was not content with the role of a contributor.
- 1959, Іван Мележ, “Мінскі напрамак”, in Збор твораў. У 10-ці т., volume 3, Minsk: Мастцкая літаратура, published 1981, Частка другая, раздзел VI, 4:
- Узрушаны і абставінамі, і сваёй роллю, ён з разведчыкамі вёў людзей і па затравелых сцежках, і напрасткі цераз палі, і цераз нейкія лугі.
- Uzrušany i abstavinami, i svajój róllju, jon z razvjedčykami vjow ljudzjej i pa zatravjelyx scježkax, i naprastki cjeraz pali, i cjeraz njejkija luhi.
- Touched both by the circumstances and his role, he, together with reconnaissance officers, lead the people through the paths overgrown with grass, or directly through fields, or through some meadows.
- 1926–1952, Якуб Колас, Адукацыя:
- Ён захапіўся роляй настаўніка і знаходзіў вялікае задаваленне ў тым, што ён адукуе Насцю.
- Jon zaxapiwsja róljaj nastawnika i znaxódziw vjalikaje zadavaljennje w tym, što jon adukuje Nascju.
- He got enthralled by his role of a teacher and found great enjoynment in the fact he educates Naścia.
- 1970–1973, Іван Навуменка, “Сорак трэці”, in Збор твораў. У 6-ці т., volume 5, Minsk: Мастацкая літаратура, published 1983, Частка першая, раздзел першы, VII:
- Гвозд ганарыцца сабой, сваёй знешнасцю, роляй, якую выконвае.
- Hvozd hanarycca sabój, svajój znješnascju, róljaj, jakuju vykónvaje.
- Hvozd is proud of himself, of his appearance, of the role he plays.
- 1973 January 20, Уладзімір Караткевіч, “Калядная рапсодыя”, in Збор твораў: У 8 т., Minsk: Мастацкая літаратура, published 1988:
- А пад ім аблічча, крыху сумнае, але ўсё ж здаволенае сваёй пачэснаю роллю на гэтым свяце жыцця.
- A pad im abličča, kryxu sumnaje, alje wsjo ž zdavóljenaje svajój pačesnaju róllju na hetym svjacje žyccja.
- And under it, a face, somewhat sad, yet nevertheless content with its role on this feast of a life.
- 1975, Васіль Быкаў, “Яго батальён”, in Поўны збор твораў. У 14 т., Minsk: Саюз беларускіх пісьменьнікаў, published 2006:
- Валошын ужо змірыўся з роляй нялюбага падначаленага, цярпеў, калі-нікалі агрызаючыся.
- Valóšyn užó zmirywsja z róljaj njaljubaha padnačaljenaha, cjarpjew, kali-nikali ahryzajučysja.
- Vałošyn has already accepted his role of hated subordinate, endured it, lashing back sometimes.
- 1973–1976, Іван Мележ, Завеі, снежань, Раздзел чацверты, 2:
- І, падобна было, давольны быў сваёй роляю, дужага, дасведчанага. Мужчынскай роляю.
- I, padóbna byló, davólʹny byw svajój róljaju, dužaha, dasvjedčanaha. Mužčynskaj róljaju.
- And he seemed content with his role of someone strong, experienced. His masculine role.
- 1997, Уладзімір Арлоў, “Genius loci”, in Ордэн Белай Мышы: Аповесці, апавяданні, Minsk: Мастацкая літаратура, published 2003:
- У вайне з хронасам ніхто не пераможа, але той, хто ўсвядоміў свой абавязак і зліўся з роллю, узброены лепей.
- U vajnje z xrónasam nixtó nje pjeramóža, alje toj, xto wsvjadómiw svoj abavjazak i zliwsja z róllju, uzbrójeny ljepjej.
- No one will win the war with chronos, but the one who realized their duty and blended with the role is armed better.
Declension
Declension of ро́ля (inan soft fem-form accent-a)
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | ро́ля rólja |
ро́лі róli |
| genitive | ро́лі róli |
ро́ляў róljaw |
| dative | ро́лі róli |
ро́лям róljam |
| accusative | ро́лю rólju |
ро́лі róli |
| instrumental | ро́ляй, ро́ляю, ро́ллю róljaj, róljaju, róllju |
ро́лямі róljami |
| locative | ро́лі róli |
ро́лях róljax |
| count form | — | ро́лі1 róli1 |
1Used with the numbers 2, 3, 4 and higher numbers after 20 ending in 2, 3, and 4.
Derived terms
verbs
- ады́грываць ро́лю impf (adýhryvacʹ rólju)
- вы́йсці з ро́лі pf (výjsci z róli)
- ігра́ць ро́лю impf (ihrácʹ rólju)
- увайсці́ ў ро́лю pf (uvajscí w rólju)
References
- ^ Tsykhun, G. A., editor (2006), “ро́ля₁”, in Этымалагічны слоўнік беларускай мовы [Etymological Dictionary of the Belarusian Language] (in Belarusian), volumes 11 (раб – сая́н), Minsk: Belaruskaia navuka, →ISBN, page 181
Further reading
- “роля” in Belarusian–Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at slounik.org
- "роля" in Kandrat Krapiva's Explanatory Dictionary of the Belarusian Language (1977-1984) at Verbum
Bulgarian
Pronunciation
- IPA(key): [ˈrɔlʲɐ]
Audio (Standard Bulgarian): (file) - Rhymes: -ɔlʲɐ
- Hyphenation(key): ро‧ля
Noun
ро́ля • (rólja) f
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| indefinite | ро́ля rólja |
ро́ли róli |
| definite | ро́лята róljata |
ро́лите rólite |
References
- “роля”, in Речник на българския език [Dictionary of the Bulgarian Language] (in Bulgarian), Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, 2014
- “роля”, in Речник на българския език [Dictionary of the Bulgarian Language] (in Bulgarian), Chitanka, 2010
Anagrams
- роял (rojal)
Ukrainian
Pronunciation
- IPA(key): [ˈrɔlʲɐ]
- Hyphenation: ро‧ля
Noun
ро́ля • (rólja) f inan (genitive ро́лі, nominative plural ро́лі, genitive plural ро́лей)
- 1928–1933 spelling of роль (rolʹ, “role”), which was deprecated in the orthography reform of 1933
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | ро́ля rólja |
ро́лі róli |
| genitive | ро́лі róli |
ро́лей rólej |
| dative | ро́лі róli |
ро́лям róljam |
| accusative | ро́лю rólju |
ро́лі róli |
| instrumental | ро́лею róleju |
ро́лями róljamy |
| locative | ро́лі róli |
ро́лях róljax |
| vocative | ро́ле róle |
ро́лі róli |
Further reading
- A. Rysin, V. Starko, Yu. Marchenko, O. Telemko, et al. (compilers, 2007–2022), “роля”, in Russian-Ukrainian Dictionaries