кампаставаць

• кампасці́раваць (kampascíravacʹ)

Ultimately borrowed from French composter. By surface analysis, кампо́ст (kampóst) +‎ -ава́ць (-avácʹ), although the semantic connection is non-obvious for the second meaning in Belarusian. Compare Ukrainian компостува́ти (kompostuváty), Russian компости́ровать (kompostírovatʹ).

• IPA^(key): [kampastaˈvat͡sʲ]
• Rhymes: -at͡sʲ
• Hyphenation: ка‧мпа‧ста‧ваць, ка‧мпас‧та‧ваць, кам‧па‧ста‧ваць, кам‧пас‧та‧ваць

кампастава́ць • (kampastavácʹ) impf (perfective пракампастава́ць)

1. to compost
   • 1960, Макар Паслядовіч, З табою побач, Minsk: Мастацкая літаратура, published 1984, Частка трэцяя, ІХ:

     Будзем кампаставаць з гноем.

     Budzjem kampastavacʹ z hnójem.

     We’ll compost it with manure.

   • 1997 [1668], Ганс Якаб Крыстофэль фон Грымэльсгаўзэн [Hans Jakob Christoffel von Grimmelshausen], translated by Васіль Сёмуха, Авантурнік Сімпліцысімус [Simplicius Simplicissimus], Minsk: Мастацкая літаратура, Раздзел адзінаццаты: Сімпліцы расказвае, што пілі і елі і што ў гаспадарцы рабіць умелі, page 45:

     То працавалі ў садзе, то іншым разам кампаставалі чарназем, накапаны ў цяністых мясцінах, мяшаючы яго з драўлянай пацярухай і парахном, набранымі ў дуплах, каб палепшыць, укультурыць глебу ў нашым садзе, бо дзе ж таго нам гною.

     To pracavali w sadzje, to inšym razam kampastavali čarnazjem, nakapany w cjanistyx mjascinax, mjašajučy jahó z drawljanaj pacjaruxaj i paraxnóm, nabranymi w duplax, kab paljepšycʹ, ukulʹturycʹ hljebu w našym sadzje, bo dzje ž tahó nam hnóju.

     [original: [...] einmal arbeiteten wir im Garten, das andermal suchten wir den feisten Grund an schattigen Orten, und aus hohlen Bäumen zusammen, unsern Garten, anstatt des Dungs, damit zu bessern [...]]

     Sometimes we worked in the garden, and sometimes we composted black soil, dug in the dark places, mixing it with tree bits and dust taken from tree hollows, to improve the soil in our garen, make it more cultured, because manure is limited.

   • 2024 May 17, Якуб Ямрозэк, “Пры дапамозе чарвякоў можна паспяхова кампаставаць арганічныя адходы на балконе”, in Polskie radio dla zagranicy, беларуская служба‎^[1], archived from the original on 7 June 2024:

     Кампосцер на ўчастку нікога не здзіўляе, але, аказваецца, можна паспяхова кампаставаць арганічныя адходы на балконе, тэрасе ці нават дома.

     Kampóscjer na wčastku nikóha nje zdziwljaje, alje, akazvajecca, móžna paspjaxóva kampastavacʹ arhaničnyja adxódy na balkónje, terasje ci navat dóma.

     No one would be surprised at a compost bin in a backyard, but it turns out it’s possible to successfully compost organic waste at a balcony, terrace or even at home.

2. to validate by punching holes or stamping (about transport tickets)

   Synonyms: прабі́ваць (prabívacʹ), валідава́ць (validavácʹ)

   • 2000, Сяргей Шыдлоўскі, “Раса патрыярхаў”, in Правінцыя, numbers №1—2 (2000), Białystok, →ISSN, page 61:

     Кантора цяпер не чапае — кампастую квіткі, ходзяць чуткі, што я таксама прапаў, толькі я ім покуль ня веру, прачынаюся з сухімі вачыма.

     Kantóra cjapjer nje čapaje — kampastuju kvitki, xódzjacʹ čutki, što ja taksama prapaw, tólʹki ja im pókulʹ nja vjeru, pračynajusja z suximi vačyma.

     The ticket inspectors don’t touch me now — I punch my tickets; there are rumours that I’ve also disappeared, but I don’t believe them, getting up with dry eyes.

   • 2013, Андрэй Хадановіч, “Балада пра трыццаць восьмы тралейбус”, in Дэжа вю: перавыбранае, Minsk: Логвінаў, →ISBN, page 91:

     Не кампастуйце талонаў, маючы праязны...

     Nje kampastujcje talónaw, majučy prajazny...

     Don’t punch [one-way] tickets if you have a travel pass...

   • 2023, Сяргей Жадан [Serhiy Zhadan], translated by Алег Жлутка, Anarchy in the UKR, London: Skaryna Press, Частка трэцяя, Чырвоны Даўн Таўн; 10. Паўднёвы бок поўначы, pages 159-160:

     [...] нябесны кантралёр кампастуе твае квіткі, душы ўсіх святых лятуць за табою, час існуе для таго, каб ты яго забіў.

     [...] njabjesny kantraljór kampastuje tvaje kvitki, dušy wsix svjatyx ljatucʹ za tabóju, čas isnuje dlja tahó, kab ty jahó zabiw.

     [original: [...] небесний контролер компостує твої квитки, душі всіх святих летять за тобою, час існує для того, щоби ти його вбив.]

     [...] nebesnyj kontroler kompostuje tvoji kvytky, duši vsix svjatyx letjatʹ za toboju, čas isnuje dlja toho, ščoby ty joho vbyv.

     [...] the heavenly ticket inspector punches your tickets, the souls of all the saints fly behind you, the time exists for you to kill.

• Some sources only ascribe the meaning 'compost' to кампастава́ць (kampastavácʹ),^[1] and 'validate' to кампасці́раваць (kampascíravacʹ).^[2][3] In modern Belarusian, кампастава́ць (kampastavácʹ) can have either meaning.

• “кампаставаць” in Belarusian–Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at slounik.org