siać

Inherited from Proto-Slavic *sěti. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɕaːt͡ɕʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɕɒt͡ɕʲ/

siać impf

1. (attested in Sieradz-Łęczyca, Lesser Poland, Greater Poland, Masovia, Southern Borderlands) to sow (to throw seeds into the ground so that they will sprout and produce a harvest)
   • 1897 [1398], Teki Adolfa Pawińskiego‎^[1], volume IV, number 6005, Łęczyca Land:

     Sicut Albertus szal naszenye

     [Sicut Albterus siał nasienie]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 125, 6:

     Gysz to *seyyø we slzach, w wesely szøcz *bodø

     [Jiż to sieją we słzach, w wiesieli żąć będą]

   • 1967 [1404], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 216, Kościan:

     Jaco czso Szewrzid na Woczecha […] o szito szalowal, tego szita Szewrzid […] nye szal any ssnopa dawal

     [Jako czso Zewrzyd na Wociecha […] o żyto żałował, tego żyta Zewrzyd […] nie siał ani snopa dawał]

   • 1960 [1415], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 432, Pyzdry:

     Czo Micolay pobral zitho, to pobral, *cza Silka szala

     [Co Mikołaj pobrał żyto, to pobrał, co Sylka siała]

   • 1967 [1424], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 1105, Kościan:

     Jacom ya gednal Pyotrassa […] z Kolaczkem, yss Colaczek myal vziwacz role parv, assby zyto syąl

     [Jakom ja jednał Piotrasza […] z Kołaczkiem, iż Kołaczek miał używać role paru, ażby żyto siał]

   • 1950 [1428], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 2848, Warsaw:

     Jacom ya nye sal po vprawenyv panskem gindze geno thv, gdzem pirwey zaoral

     [Jakom ja nie siał po uprawieniu pańskiem indzie jeno tu, gdziem pirwej zaorał]

   • 1930 [c. 1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 25, 20:

     Paklibiscze rzekli: Czso bødzem gescz lata sodmego, nye szeli[li]-bichom any sbyerali yzitkow nasich?

     [Paklibyście rzekli: cso będziem jeść lata siodmego, nie sieli[li]bychom ani zbierali użytkow naszych?]

   • 1930 [c. 1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[4], 26, 16:

     Darmo bødzecze szaacz szemyø wasze

     [Darmo będziecie siać ziemię wasze]

   • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[5], 22, 9:

     Nye poszeway vinnicze swey ginim szemyenyem, aby szemyø, ktores by szal y czosz syø rodzi z vinnicze, spolv syø [nie] poswyøczilo

     [Nie posiewaj winnice swej jinym siemieniem, aby ziemię, ktoreś by siał i coś się rodzi z winnice, społu się [nie] poświęciło]

   • 1930 [c. 1455], “IV Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[6], 19, 29:

     Trzecyego lyata syeycye a znycye

     [Trzeciego lata siejcie a żnicie]

   • 1927 [c. 1455], Kazimierz Dobrowolski, editor, Przyczynki do dziejów średniowiecznej kultury polskiej z rękopisu szczyrzyckiego, Szczyrzyc, page 324:

     Mnye cirvyecz dzeya: vgori oracz, szyacz gothuya

     [Mnie czyrwiec dzieją: ugory orać, siać gotują]

   • 1927 [c. 1455], Kazimierz Dobrowolski, editor, Przyczynki do dziejów średniowiecznej kultury polskiej z rękopisu szczyrzyckiego, Szczyrzyc, page 324:

     Mnye dzeya vrzeszyen, iusz naszyenye szvoye kaszdi szey

     [Mnie dzieją wrzesień, już nasienie swoje każdy siej]

   • 1950 [1466], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1267, Warsaw:

     Ysch Stanyslaw […] szya sgyednal o (o)wyesch, kthori byl szyal na roly

     [Iż Stanisław […] się zjednał o owsiech, ktory był siał na roli]

   • 1927 [1471], Jan Fijałek, editor, Cyzjojan kłobucki‎^[7], Kłobuck, page 444:

     Syegye capusta Grzegorz

     [Sieje kapustę Grzegorz]

   • 1927 [1471], Jan Fijałek, editor, Cyzjojan kłobucki‎^[8], Kłobuck, page 444:

     Schyacz Barthosz, oracz radzy syrpyen

     [Siać Bartosz, orać radzi sirpień]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 123r:

     Seminare id est sementem facere seen szyacz Sementare idem szyacz

     [Seminare id est sementem facere seen siać Sementare idem siać]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[9], page 281:

     Obezryczye ptaky nyeba, yze any szyeyą, any zną

     [Obeźrycie ptaki nieba, iże ani sieją ani żną]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[10], page 335:

     Owa vyschedl, ktory szyeye naszyenye svoye, a yako yest szyal, yedno nazyenye padlo podlye drogy

     [Owa wyszedł, ktory sieje nasienie swoje, a jako jest siał, jedno nasienie padło podle drogi]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[11], page 337:

     Tegodlya vy sluchayczye przyklada o them szyeyączem

     [Tegodla vy słuchajcie przykłada o tem siejającem]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[12], page 337:

     Tocz yest ten, ktory szyal podlye drogy

     [Toć jest ten, ktory siał podle drogi]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[13], page 339:

     Panye, a wschakosz thy szyal dobre naszyenye na they roly, skądze szye wzyąl ten kąkol?

     [Panie, a wszakoś ty siał dobre nasienie na tej roli, skądże sie wziął ten kąkol?]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[14], page 341:

     Then, ktory szyeye, yest szyn czlovyeczy

     [Ten, ktory sieje, jest syn człowieczy]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[15], page 408:

     Znyesz, czegosz nye zyal

     [Żniesz, czegoś nie siał]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[16], page 409:

     Zną, czegom nye szyal

     [Żnę, czegom nie siał]

   • 1880-1894 [XV med.], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎^[17], volume I, Lviv, page 113:

     Que enim seminauerit homo, hec metet czo bądze szacz w dobrych vczynczech, tho bądze zącz veczney otplacze

     [Que enim seminauerit homo, hec metet co będzie siać w dobrych uczyncech, to będzie żąć w wiecznej otpłacie]

   1. (attested in Lesser Poland, transitive) to sow a field
      • 1856-1870 [1398], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki‎^[18], volume VIII, number 7477:

        Jaco sye Wanczslaw wyazal w dzedzina […] mocza y oral ya, y ssyal

        [Jako sie Więcsław wwiązał w dziedzinę […] mocą i orał ja, i siał]

      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[19], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 106, 37:

        Syaly sø rolye

        [Siali są role]

      • 1930 [c. 1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[20], 25, 3:

        *Secz lat bødzesz szacz pole swe

        [Sześć lat bęziesz siać pole swe]

      • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎^[21], Lesser Poland, page 41:

        [G]dy kto orze y syege role czvdze, tedy nasyenye tho ma straczycz z wyną pyąthnadzesscza

        [[G]dy kto orze i sieje role cudze, tedy nasienie to ma stracić z wina piętnadzieścia]

      • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[22], page 98:

        Iozeph kypyl lan role y oral onym dobytkyem y szyal

        [Jozef kupił łan role i orał onym dobytkiem i siał]

      • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[23], page 323:

        S tegosz czaszy stalo szye w sobotha vtorą pyrwa, kyedy myly Iesus schedl svoymy zvolyenyky po zyczye, po polv szyanem

        [Z tegoż czasy stało się w sobotę wtora pirwa, kiedy miły jezus szedł z swoimi zwoleniki po życie, po polu sianem]

2. (attested in Greater Poland, of flour) to sieve (sift through a sieve)
   • 1882 [XV p. post.], Emil Kałużniacki, editor, Kleinere altpolnische Texte aus Handschriften des XV. und des Anfangs des XVI. Jahrhunderts‎^[24], page 276:

     Vt patet de pane, cuius triticum seminatur, szyegye, metitur, rznye, excutitur, mloczy, molitur, myelye, cribratur, szegye, vltimo inter ferrea instrumenta hostie igne decoquitur pyecze

     [Vt patet de pane, cuius triticum seminatur, sieje, metitur, rżnie, excutitur, mloci, molitur, miele, cribratur, sieje, vltimo inter ferrea instrumenta hostie igne decoquitur piecze]

   • 1885-2024 [XV ex.], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[25], volume V, page 27:

     Cribro […] , id est purgare, ventilare, examinare […] vlg. szyacz

     [Cribro […] , id est purgare, ventilare, examinare […] vlg. siać]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 3v:

     Acrismat gnyeczye vel syegye vel myeszy

     [Acrismat gniecie vel sieje vel mieszy]

   1. (figuratively, of raindrops, hapax legomenon) to sieve
      • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 41:

        Schieyąncz cribrans

        [Siejąc cribrans]

• Polish: siać
• Silesian: siŏć

• Boryś, Wiesław (2005), “siać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017), “siać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• S. Urbańczyk, editor (1978), “siać”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 8, Wrocław, Warsaw, Kraków, Gdańsk: Polish Academy of Sciences, page 159
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “siać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska-Różycka, Magdalena Klapper, Tomasz Kolowca, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Joanna Duska, Maria Bugajska, Jan German, Beata Hejmo, Iwona Nobis, Dariusz Piwowarczyk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, editors (2024), “siać”, in Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny [Lexical Base of Medieval Polish] (in Polish), Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “siać”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish siać.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -at͡ɕ
• Syllabification: siać

siać impf (frequentative (rare) siewać)

1. (transitive) to sow (to place seeds in the ground to grow plants)

   Synonym: zasiewać

   las siáty (Podhale) ― sown forest

   Ten grosecek siejono, siejono. (Near Masovian, Tuchowicz)

   These peas were sown, sown.

   Idę ja se prosa siać. (Kielce) ― I'm off to go sow the millet.

   1. (transitive, obsolete) to sow a field

      Synonym: obsiewać

2. (transitive, agriculture) to spread (to place fertilizer, etc., in the ground to make plants grow better)
3. (transitive) to sow (to spread a phenomena, typically negative)

   Synonym: zasiewać

4. (transitive) to spread (to shoot in a burst or scatter something around) [with instrumental ‘with/in what’; or with z (+ genitive) ‘what weapon’]

   Synonyms: see Thesaurus:bić

5. (transitive, colloquial) to misplace, to lose track of, to set down (to leave something somewhere and not remember where)
6. (transitive) to spread (to scatter something powdery)
7. (transitive) to trickle, to spread
8. (intransitive, impersonal, colloquial) to rain

   Synonym: padać

9. (transitive, colloquial) to sift (to pour through a sieve)

   Synonym: przesiewać

10. (intransitive, Eastern Lublin, Łęczna, Chełm) synonym of świecić

    I od Trójcy siéje, trzy wioneczki wije. (Eastern Lublin, Łęczna, Chełm)

    And from the Trinity he shines, she weaves three wreaths.

11. (reflexive with się, of a plant) to sprout; to spread; to be sown (to be placed in the ground by e.g. the wind; to grow from a seed that has entered the soil without human intervention)
12. (reflexive with się) to sprout (to appear in many places on a surface against a person's will)
13. (reflexive with się, of light) to spot (to appear as bright spots on a surface through a barrier)
    1. (reflexive with się, Western Kraków, Sławków, Olkusz County, Podhale, Kielce) synonym of świecić

       Ja pojadę, gdzie się woda sieje. (Western Kraków, Sławków, Olkusz County)

       I will go where the water shines.

       Idzie woda idzie, z daleka się sieje. (Podhale)

       The water is flowing, is flowing, it shines from afar.

       Bieży woda, na dole się sieje. (Kielce) ― The water runs, it shines in the pit.

14. (reflexive with się, Żywiec, Rabka-Zdrój) synonym of sypać się

    Z góry sie siecka sieje. ― The chaff is spinkling from above.

Or less frequently:

• siać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• siać się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• siać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa; Stanisław Rospond; Witold Taszycki; Stefan Hrabec; Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023), “siać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa; Stanisław Rospond; Witold Taszycki; Stefan Hrabec; Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023), “siać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “SIAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 16.06.2016
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814), “siać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861), “siać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “siać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 86
• Jan Karłowicz (1907), “siać”, in Jan Łoś, editors, Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 5: R S Ś T, Kraków: Akademia Umiejętności, page 117
• siać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego