pisać

See also: pisac and pisač

Old Polish

Etymology

  • Inherited from Proto-Slavic *pisati. First attested in the 14th century.

    Pronunciation

    • IPA(key): (10th–15th CE) /pʲisat͡ɕʲ/
    • IPA(key): (15th CE) /pʲisat͡ɕʲ/

    Verb

    pisać impf

    1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) to write [with ku (+ dative) or do (+ genitive) ‘to whom’; in addition, with o (+ accusative) or po (+ accusative) ‘about/for what’; or with o (+ locative) ‘about what’]
      • 1895 [1433–1438], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici[1], volume II, page XXXII:
        Pyssali szedzøcz o dzczbane pywa, grzanky gedzøcz
        [Pisali siedząc o dzbanie piwa, grzanki jedząc]
      • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[2], Krakow, page 181b:
        Isci szø o nem tako pysze, yszecz on nemoczne ludze gest bil vsdraual
        [Iżci się o niem tako pisze, iżeć on niemocne ludzie jest był uzdrawiał]
      • 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[3], volume I, page 484:
        Pysszano datum
        [Pisano datum]
      • 1960 [1416], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 458, Pyzdry:
        Jaco Wiszotha caszal listh pysacz panu Paskowi, czo ten list mowy
        [Jako Wysota (a. Wyszota) kazał list pisać panu Paszkowi, co ten list mowi]
      • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[4], page 228:
        O thym, yzesz mi pysal (quod tu scripsisti), abych k tobye przyschedl
        [O tym, iżeś mi pisał (quod tu scripsisti), abych k tobie przyszedł]
      • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 76:
        Pythalysczye nasz y pyszalyszmy wam, ysz czlowek moze dacz szwe gymyenye..., gdzye albo *kvmu chcze
        [Pytaliście nas i pisalismy wam, iż człowiek może dać swe jimienie..., gdzie albo komu chce]
      • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[5], Krakow, page 3a:
        Isci szø nam o them tako pisze
        [Iżci się nam o tem tako pisze]
      • 1930 [c. 1455], “Judith”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[6], 4, 5:
        A takesz Elyachym... pysal (scripsit) ku wszem..., abi osyedly gori
        [A takież Elijachym... pisał (scripsit) ku wszem..., aby osiedli gory]
      • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 49, 2:
        Daley pytalyszcze nasz a pyszalyscze geden ortel do nasz
        [Dalej pytaliście nas a pisaliście jeden ortel do nas]
      • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 142:
        Przy mye tesz krothoszynszczy panowye pyszaly po prawo do Lwowa thymy szlowy
        [Przy mie też krotoszyńszczy panowie pisali po prawo do Lwowa tymi słowy]
      • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[7], Miechów, page br 20:
        O gemze pise suøti Lucas
        [O jemże pisze święty Łukasz]
    2. (attested in Masovia) to register
      • 1950 [1436], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 474, Warsaw:
        Jaco mnye Paszek trzi kopi za ramkogemstwo Chrczonowo zaplacil a gine dlugi nan pisane na swe potrzebi bral
        [Jako mnie Paszek trzy kopy za rękojemstwo Chrczonowo zapłacił a jine długi nań pisane na swe potrzeby brał]
    3. (attested in Silesia) to draw; to paint; to decorate
    4. to confirm; to recognize
      • End of the 15th century, Kanon mszy św., Canon missae., volume VII, page 55:
        Yez [obyatowane] thy, boze, ve wszyczkyem, [proszymy], przyezegnane, pyssane, *wuczwyerdzone, przygemne [y tesz vczinicz] raczylby (quam oblationem tu deus in omnibus, quaesumus, benedictam, adscriptam, ratam, rationabilem acceptabilemque facere digneris)
        [Jeż [obiatowanie] ty, Boże, we wszyćkiem, [prosimy], przeżegnane, [przy]pisane, [w]ućwierdzone, przyjemne i też uczynić raczyłby (quam oblationem tu Deus in omnibus, quaesumus, benedictam, adscriptam, ratam, rationabilem acceptabilemque facere digneris)]
    5. corruption of pismo
      • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[9], page 429:
        Kv ktoremze szye stalo slovo boze, a pyssano nye moze bycz poruszono (non potest solvi Scriptura Jo 10, 35)
        [Ku ktoremże sie stało słowo boże, a pis[a]mo nie może być poruszono (non potest solvi Scriptura Jo 10, 35)]

    Derived terms

    verbs
    adjectives
    adverbs
    • wypiśnie
    nouns

    Descendants

    • Polish: pisać
    • Silesian: pisać

    References

    • Boryś, Wiesław (2005), “pisać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
    • Mańczak, Witold (2017), “pisać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
    • Bańkowski, Andrzej (2000), “pisać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
    • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pisać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

    Polish

    Etymology

  • Inherited from Old Polish pisać. Cognate with English paint and picture.

    Pronunciation

     
    • IPA(key): /ˈpi.sat͡ɕ/
    • Audio 1; pisać:(file)
    • Audio 2; pisać się:(file)
    • Rhymes: -isat͡ɕ
    • Syllabification: pi‧sać

    Verb

    pisać impf (perfective napisać, indeterminate pisywać)

    1. (ambitransitive) to write (to form letters, words or symbols on a surface in order to communicate) [with instrumental ‘with what’ and na (+ locative) ‘on what’]
    2. (transitive) to write (to be the author of)
    3. (transitive) to write (to show (information, etc) in written form) [with o (+ locative) ‘about what’]
    4. (ditransitive) to write (to convey a fact to someone via writing) [with dative or do (+ genitive) ‘to whom’, along with o (+ locative) ‘about whom/what’]
    5. (intransitive, colloquial, of the press) to write (to inform about in a written publication) [with o (+ locative) ‘about what’]
      Gazety piszą zgoła co innego.The newspapers say something entirely different.
    6. (ambitransitive) to write, to take (to fill in a written exam)
    7. (intransitive, impersonal, colloquial, proscribed) to say, to state, to read (to indicate in a written form)
      Na ich stronie internetowej pisze, że urządzenie jest wykonane z komponentów najwyższej jakości.Their website says that the device is built of top-tier quality components.
      Na etykiecie wyraźnie pisze, do czego służy urządzenie.The label clearly states what the device is designed for.

    Verb

    pisać impf

    1. (intransitive, of objects) to write (to be used in writing; to be able to be used for writing)
    2. (transitive, archaic or dialectal, Far Masovian) to decorate with drawings and patterns
    3. (transitive, obsolete) to pin as, to consider; to call
      Synonyms: nazywać, uważać
    4. (transitive, obsolete) to write down; to describe
    5. (Middle Polish) to write; Further details are uncertain.
      • 1564, J. Mączyński, Lexicon[10], page 174b:
        ipse scribit, On ſam piſze.
        [ipse scribit, On sam pisze.]
      • 1564, J. Mączyński, Lexicon[11], page 374a:
        Scribo, Piſzę.
        [Scribo, Piszę.]
      • 1579, A. Calagius, Synonyma Latina[12], page 426a:
        Schreiben. Piſáć. Scribere.
        [Schreiben. Pisać. Scribere.]
      • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum[13], page 957a:
        Scriptito – Vſtawnię piſzę
        [Scriptito – Vſtawnię piszę]
      • 1594, J. Januszowski, S. Orzechowskiego, Nowy karakter, page F3v:
        gdzieby ſie poloſchyc mialo po s. z. lepiey poloſchic c. h. aby bylo waſcha/ proſchę/ pyſchę/ etć.
        [gdzieby się położyć miało po s. z. lepiej położyć c. h. aby było wasza/ proszę/ piszę/ etc.]
    6. (reflexive with się) to write out one's own name and surname
    7. (reflexive with się) to be written
    8. (reflexive with się) to sign up for, to be up for, to be down to, to be ready [with na (+ accusative) ‘something’]
    9. (reflexive with się, obsolete) to pin oneself as, to consider oneself; to call oneself
      Synonyms: nazywać się, uważać
    10. (reflexive with się, obsolete) to ensure by writing

    Usage notes

    Unlike in other Slavic languages (Slovene pisati, Serbo-Croatian pisati, Macedonian пишува (pišuva), Bulgarian пиша (piša)), the impersonal sense is generally not considered to be standard in Polish, and it is stigmatized as "incorrect" by Polish prescriptive authorities. The sanctioned way of expressing the "to indicate in a written form" meaning is jest napisane (passive voice of napisać) or napisano (impersonal past).

    Conjugation

    Conjugation of pisać impf
    person singular plural
    masculine feminine neuter virile nonvirile
    infinitive pisać
    present tense 1st piszę piszemy
    2nd piszesz piszecie
    3rd pisze piszą
    impersonal pisze się
    past tense 1st pisałem,
    -(e)m pisał
    pisałam,
    -(e)m pisała
    pisałom,
    -(e)m pisało
    pisaliśmy,
    -(e)śmy pisali
    pisałyśmy,
    -(e)śmy pisały
    2nd pisałeś,
    -(e)ś pisał
    pisałaś,
    -(e)ś pisała
    pisałoś,
    -(e)ś pisało
    pisaliście,
    -(e)ście pisali
    pisałyście,
    -(e)ście pisały
    3rd pisał pisała pisało pisali pisały
    impersonal pisano
    future tense 1st będę pisał,
    będę pisać
    będę pisała,
    będę pisać
    będę pisało,
    będę pisać
    będziemy pisali,
    będziemy pisać
    będziemy pisały,
    będziemy pisać
    2nd będziesz pisał,
    będziesz pisać
    będziesz pisała,
    będziesz pisać
    będziesz pisało,
    będziesz pisać
    będziecie pisali,
    będziecie pisać
    będziecie pisały,
    będziecie pisać
    3rd będzie pisał,
    będzie pisać
    będzie pisała,
    będzie pisać
    będzie pisało,
    będzie pisać
    będą pisali,
    będą pisać
    będą pisały,
    będą pisać
    impersonal będzie pisać się
    conditional 1st pisałbym,
    bym pisał
    pisałabym,
    bym pisała
    pisałobym,
    bym pisało
    pisalibyśmy,
    byśmy pisali
    pisałybyśmy,
    byśmy pisały
    2nd pisałbyś,
    byś pisał
    pisałabyś,
    byś pisała
    pisałobyś,
    byś pisało
    pisalibyście,
    byście pisali
    pisałybyście,
    byście pisały
    3rd pisałby,
    by pisał
    pisałaby,
    by pisała
    pisałoby,
    by pisało
    pisaliby,
    by pisali
    pisałyby,
    by pisały
    impersonal pisano by
    imperative 1st niech piszę piszmy
    2nd pisz piszcie
    3rd niech pisze niech piszą
    active adjectival participle piszący pisząca piszące piszący piszące
    passive adjectival participle pisany pisana pisane pisani pisane
    contemporary adverbial participle pisząc
    verbal noun pisanie

    Derived terms

    adjectives
    proverbs
    • co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr
    • co komu pisane, to go nie minie
    • kak cię widzą, tak cię piszą
    verbs
    • być pisany impf
    • pisać do szuflady impf
    adverbs
    • pisemnie

    Trivia

    According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pisać is one of the most used words in Polish, appearing 15 times in scientific texts, 29 times in news, 27 times in essays, 28 times in fiction, and 43 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 142 times, making it the 417th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

    References

    1. ^ Ida Kurcz (1990), “pisać”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków; Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 370

    Further reading

    Silesian

    Etymology

    Inherited from Old Polish pisać.

    Pronunciation

    • IPA(key): /ˈpi.sat͡ɕ/
    • Audio:(file)
    • Rhymes: -isat͡ɕ
    • Syllabification: pi‧sać

    Verb

    pisać impf (perfective napisać, frequentative pisować)

    1. (ambitransitive) to write

    Conjugation

    Conjugation of pisać impf
    person singular plural
    masculine feminine neuter virile nonvirile
    infinitive pisać
    present tense 1st piszã piszymy
    2nd piszesz piszecie
    3rd pisze piszōm
    past tense 1st pisołch,
    pisołech,
    pisoł żech
    pisałach
    pisała żech
    pisałoch1)
    pisało żech
    1)
    pisalimy,
    pisalichmy
    pisałymy,
    pisałychmy
    2nd pisołś,
    pisołeś,
    pisoł żeś
    pisałaś
    pisała żeś
    pisałoś1)
    pisało żeś
    1)
    pisaliście,
    pisali żeście
    pisałyście,
    pisały żeście
    3rd pisoł pisała pisało pisali pisały
    future tense 1st bydã pisoł,
    bydã pisać
    bydã pisała,
    bydã pisać
    bydã pisało,1)
    bydã pisać
    bydymy pisali,
    bydymy pisać
    bydymy pisały,
    bydymy pisać
    2nd bydziesz pisoł,
    bydziesz pisać
    bydziesz pisała,
    bydziesz pisać
    bydziesz pisało,1)
    bydziesz pisać
    bydziecie pisali,
    bydziecie pisać
    bydziecie pisały,
    bydziecie pisać
    3rd bydzie pisoł,
    bydzie pisać
    bydzie pisała,
    bydzie pisać
    bydzie pisało,
    bydzie pisać
    bydōm pisali,
    bydōm pisać
    bydōm pisały,
    bydōm pisać
    pluperfect tense2)
    1st bōłch pisoł,
    bōłech pisoł,
    bōł żech pisoł
    byłach pisała
    była żech pisała
    byłoch pisało1)
    było żech pisało
    1)
    byli my pisali,
    bylichmy pisali
    były my pisały,
    byłychmy pisały
    2nd bōłś pisoł,
    bōłeś pisoł,
    bōł żeś pisoł
    byłaś pisała
    była żeś pisała
    byłoś pisało1)
    było żeś pisało
    1)
    byliście pisali,
    byli żeście pisali
    byłyście pisały,
    były żeście pisały
    3rd bōł pisoł była pisała było pisało1)
    były my pisali,
    byłychmy pisali
    były pisały
    conditional 1st bych pisoł bych pisała byście pisali by my pisały,
    bychmy pisały
    2nd byś pisoł byś pisała byście pisali byście pisały
    3rd by pisoł by pisała by pisało by pisali by pisały
    imperative 1st niych piszã piszmy
    2nd pisz piszcie
    3rd niych pisze niych piszōm

    active adjectival participle piszōncy piszōncŏ piszōnce piszōncy piszōnce
    passive adjectival participle pisany pisanŏ pisane pisani pisane
    verbal noun pisanie
    1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms.
    2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

    Derived terms

    nouns
    verbs
    adjectives
    • pisowny
    • przepisany

    Further reading

    Upper Sorbian

    Etymology

    Inherited from Proto-Slavic *pьsati.

    Pronunciation

    • IPA(key): /ˈpisat͡ʃ/
    • Rhymes: -isat͡ʃ
    • Hyphenation: pi‧sać
    • Syllabification: pi‧sać

    Verb

    pisać impf (perfective napisać)

    1. (transitive) to write (represent through graphic characters)
    2. (reflexive with sej) to correspond (exchange correspondence or letters)

    Conjugation

    References