Reconstruction:Old Novgorodian/хѣре
Old Novgorodian
Etymology
Expected reflex of Proto-Slavic *śěrъ (from an earlier pre-palatalized form *xěrъ). The most important feature of Old Novgorodian and Old Pskovian is the absence of the second palatalization of the velar *k, *g, *x in the position before *ě and *i, which were only softened to [kʲ], [ɡʲ], [xʲ].[1] Compare with Old East Slavic сѣръ (sěrŭ).
Pronunciation
- Hyphenation: *хѣ‧ре
Adjective
*хѣре • (*xěre)
Declension
| singular | dual | plural | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine | neuter | feminine | masculine | neuter | feminine | masculine | neuter | feminine | |
| nominative | *хѣре *xěre |
*хѣро *xěro |
*хѣра *xěra |
*хѣра *xěra |
*хѣрѣ *xěrě |
*хѣри *xěri |
*хѣра *xěra |
*хѣрѣ *xěrě | |
| genitive | *хѣра *xěra |
*хѣрѣ *xěrě |
*хѣроу *xěru |
*хѣръ *xěrŭ | |||||
| dative | *хѣроу *xěru |
*хѣрѣ *xěrě |
*хѣрома *xěroma |
*хѣрама *xěrama |
*хѣромъ *xěromŭ |
*хѣрамъ *xěramŭ | |||
| accusative | *хѣръ *xěrŭ |
*хѣро *xěro |
*хѣрѫ *xěrǫ |
*хѣра *xěra |
*хѣрѣ *xěrě |
*хѣрѣ *xěrě |
*хѣра *xěra |
*хѣрѣ *xěrě | |
| instrumental | *хѣромь *xěromĭ |
*хѣроѭ *xěrojǫ |
*хѣрома *xěroma |
*хѣрама *xěrama |
*хѣрꙑ *xěry |
*хѣрами *xěrami | |||
| locative | *хѣрѣ *xěrě |
*хѣрѣ *xěrě |
*хѣроу *xěru |
*хѣрѣхъ *xěrěxŭ |
*хѣрахъ *xěraxŭ | ||||
| vocative | *хѣре *xěre |
*хѣро *xěro |
*хѣра *xěra |
*хѣра *xěra |
*хѣрѣ *xěrě |
*хѣри *xěri |
*хѣра *xěra |
*хѣрѣ *xěrě | |
| singular | dual | plural | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine | neuter | feminine | masculine | neuter | feminine | masculine | neuter | feminine | |
| nominative | *хѣреи *xěrei |
*хѣроѥ *xěroje |
*хѣраꙗ *xěraja |
*хѣраꙗ *xěraja |
*хѣрѣи *xěrěi |
*хѣрии *xěrii |
*хѣраꙗ *xěraja |
*хѣрѣѣ *xěrějě | |
| genitive | *хѣраго *xěrago |
*хѣрѣѣ *xěrějě |
*хѣроую *xěruju |
*хѣрꙑхъ *xěryxŭ | |||||
| dative | *хѣроумоу *xěrumu |
*хѣрѣи *xěrěi |
*хѣрꙑма *xěryma |
*хѣрꙑма *xěryma |
*хѣрꙑмъ *xěrymŭ |
*хѣрꙑмъ *xěrymŭ | |||
| accusative | *хѣръи, -ꙑи *xěrŷi, -yi |
*хѣроѥ *xěroje |
*хѣрѫѭ *xěrǫjǫ |
*хѣраꙗ *xěraja |
*хѣрѣи *xěrěi |
*хѣрѣѣ *xěrějě |
*хѣраꙗ *xěraja |
*хѣрѣѣ *xěrějě | |
| instrumental | *хѣрꙑмь *xěrymĭ |
*хѣроѭ *xěrojǫ |
*хѣрꙑма *xěryma |
*хѣрꙑма *xěryma |
*хѣрꙑми *xěrymi |
*хѣрꙑми *xěrymi | |||
| locative | *хѣрѣмь *xěrěmĭ |
*хѣрѣи *xěrěi |
*хѣроую *xěruju |
*хѣрꙑхъ *xěryxŭ |
*хѣрꙑхъ *xěryxŭ | ||||
| vocative | *хѣреи *xěrei |
*хѣроѥ *xěroje |
*хѣраꙗ *xěraja |
*хѣраꙗ *xěraja |
*хѣрѣи *xěrěi |
*хѣрии *xěrii |
*хѣраꙗ *xěraja |
*хѣрѣѣ *xěrějě | |
Related terms
adjectives
- *хѣде (*xěde, “grey”)
nouns
- хѣрь f (xěrĭ, “grey cloth”)
Descendants
- →⇒ Russian: Херово (Xerovo); Херково (Xerkovo); Херик (Xerik); Херцово (Xercovo) (toponyms)[2]
- →⇒ Russian: Херов (Xerov); Херко (Xerko) (proper nouns)
References
- ^ DND2, §2.7 page 41‒45
- ^ DND2, §2.7 page 42: “Хѣрово”, “Херково”