јиир
Southern Altai
Etymology
From Proto-Turkic *yē-. Cognate with Kyrgyz жөө (jöö), Kazakh жеу (jeu), Azerbaijani yemək, Turkish yemek, Turkmen iýmek, Salar yi, Uzbek yemoq, Uyghur يېمەك (yëmek), Shor чиирге (čiirge), Khakas чирге (çirge), Tuvan чиир (çiir), Tofa чиир (čiir), Yakut сиэ (sie), Chuvash ҫи (śi), etc.
Pronunciation
- IPA(key): /dʲiːr/
Verb
јиир • (ǰiir)
Conjugation
Conjugation of јиир
| POSITIVE | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1st person sg | 2nd person sg informal |
3rd person sg | 1st person pl | 2nd person pl formal |
3rd person pl | |||
| Indicative mood |
Present | јим (ǰim) | јиҥ (ǰiŋ) | ји (ǰi) | јибис (ǰibis) | јигер (ǰiger) | јилер (ǰiler) | |
| Past | Indef. | јигем (ǰigem) | јигензиҥ (ǰigenziŋ) | јиген (ǰigen) | јигенибис (ǰigenibis) | јигенигер (ǰigeniger) | јигендер (ǰigender) | |
| Def. | јидим (ǰidim) | јидиҥ (ǰidiŋ) | јиди (ǰidi) | јидик (ǰidik) | јидигер (ǰidiger) | јидилер (ǰidiler) | ||
| Future | Indef. | јиирим (ǰiirim) | јиириҥ (ǰiiriŋ) | јиир (ǰiir) | јиирибис (ǰiiribis) | јииригер (ǰiiriger) | јиирлер (ǰiirler) | |
| Def. | None | None | None | None | None | None | ||
| Conditional mood |
јизем (ǰizem) | јизеҥ (ǰizeŋ) | јизе (ǰize) | јизебис (ǰizebis) | јизегер (ǰizeger) | јизелер (ǰizeler) | ||
| Imperative mood | јийин (ǰiyin) | ји (ǰi) | јизин (ǰizin) | јийлик (ǰiylik) | јигилегер (ǰigileger) | јизиндер (ǰizinder) | ||
| Nonfinite verb forms | Past part. | Present Perfective Gerund | Present Imperfective Gerund | Future part. | Future part. in -атан (-atan) | |||
| јиген (ǰigen) | јип (ǰip) | јий (ǰiy) | јиир (ǰiir) | јийтен (ǰiyten) | ||||
| Verbal noun | Pre-action gerund | Infinitive I | Infinitive II | |||||
| јиш (ǰiš) | јигенче (ǰigenče) | јиир, јигежин (ǰiir, ǰigežin) | јӱ (ǰü) | |||||
| NEGATIVE | ||||||||
| 1st person sg | 2nd person sg informal |
3rd person sg | 1st person pl | 2nd person pl formal |
3rd person pl | |||
| Indicative mood |
Present | јибем (ǰibem) | јибеҥ (ǰibeŋ) | јибе (ǰibe) | јибебис (ǰibebis) | јибегер (ǰibeger) | јибелер (ǰibeler) | |
| Past | Indef. | јибегем (ǰibegem) | јибегензиҥ (ǰibegenziŋ) | јибеген (ǰibegen) | јибегенибис (ǰibegenibis) | јибегенигер (ǰibegeniger) | јибегендер (ǰibegender) | |
| Def. | јибедим (ǰibedim) | јибедиҥ (ǰibediŋ) | јибеди (ǰibedi) | јибедик (ǰibedik) | јибедигер (ǰibediger) | јибедилер (ǰibediler) | ||
| Future | Indef. | јибезим (ǰibezim) | јибезиҥ (ǰibeziŋ) | јибес (ǰibes) | јибезибис (ǰibezibis) | јибезигер (ǰibeziger) | јибестер (ǰibester) | |
| Def. | None | None | None | None | None | None | ||
| Conditional mood |
јибезем (ǰibezem) | јибезеҥ (ǰibezeŋ) | јибезе (ǰibeze) | јибезек (ǰibezek) | јибезегер (ǰibezeger) | јибезелер (ǰibezeler) | ||
| Imperative mood | јибейин (ǰibeyin) | јибе (ǰibe) | јибезин (ǰibezin) | јибейлик (ǰibeylik) | јибегилегер (ǰibegileger) | јибезиндер (ǰibezinder) | ||
| Nonfinite verb forms | Past part. | Present Perfective Gerund | Present Imperfective Gerund | Future part. | Future part. in -атан (-atan) | |||
| јибеген (ǰibegen) | јибеп (ǰibep) | јибей (ǰibey) | јибеер (ǰibeer) | јибейтен (ǰibeyten) | ||||
| Verbal noun | Pre-action gerund | Infinitive I | Infinitive II | |||||
| јибеш (ǰibeš) | јибегенче (ǰibegenče) | јибеер, јибегежин (ǰibeer, ǰibegežin) | јибӱ (ǰibü) | |||||
Synonyms
- ажанар (ažanar, denominal)
Related terms
- јем (ǰem, “food; bait”)
See also
- ичер (ičer, “to drink”)
- јиир-ичер (ǰiir-ičer, “food”)
References
- http://sprachen.sprachsignale.de/altaisch/altswadesh6.html
- N. A. Baskakov, Toščakova N.A, editor (1947), “јиир”, in Ojrotsko-Russkij Slovarʹ [Oyrot-Russian Dictionary], Moscow: M.: OGIZ, →ISBN