рэспубліканскі
Belarusian
Alternative forms
- respublikanski — Łacinka (Belarusian Latin alphabet)
Etymology
From рэспу́бліка (respúblika) + -а́нскі (-ánski). Compare Russian республика́нский (respublikánskij), Ukrainian республіка́нський (respublikánsʹkyj).
Pronunciation
- IPA(key): [rɛspublʲiˈkanskʲi]
- Rhymes: -anskʲi
- Hyphenation: рэ‧спу‧блі‧ка‧нскі, рэ‧спу‧блі‧кан‧скі, рэ‧спу‧блі‧канс‧кі, рэ‧спуб‧лі‧ка‧нскі, рэ‧спуб‧лі‧кан‧скі, рэ‧спуб‧лі‧канс‧кі, рэс‧пу‧блі‧ка‧нскі, рэс‧пу‧блі‧кан‧скі, рэс‧пу‧блі‧канс‧кі, рэс‧пуб‧лі‧ка‧нскі, рэс‧пуб‧лі‧кан‧скі, рэс‧пуб‧лі‧канс‧кі
Adjective
рэспубліка́нскі • (respublikánski) (no comparative)
- (relational) republican
- 2013 September 23, Алег Новікаў, “Страсці па каралю”, in Новы час[2], archived from the original on 11 November 2021:
- І тут нечакана высветлілася, што нават у такой рэспубліканскай краіне, як Польшча, манархісцкая думка заўсёды існавала.
- I tut nječakana vysvjetlilasja, što navat u takój respublikanskaj krainje, jak Pólʹšča, manarxisckaja dumka zawsjódy isnavala.
- And it suddenly became clear that even in such a republican country as Poland, the monarchist idea has always existed.
- 2019, Павел Баркоўскі, editor, Уводзіны ў філасофію: нарысы, тэксты, Minsk: Выдавец Зміцер Колас, →ISBN, CXXX, Геарг Фрыдрых Вільгельм Гегель, page 187:
- [...] гэтак сама недапушчальна паказваць на клімат Іоніі як на прычыну твораў Гамера або на славалюбства Цэзара як на прычыну падзення рэспубліканскага ладу ў Рыме.
- [...] hetak sama njedapuščalʹna pakazvacʹ na klimat Iónii jak na pryčynu tvóraw Hamjera abó na slavaljubstva Cezara jak na pryčynu padzjennja respublikanskaha ladu w Rymje.
- [...] it is similarly unacceptable to point to the Ionian climate as to a cause for Homer’s works, or to Caesar’s loquaciousness as to a cause for the fall of the Republican form of government in Rome.
- 2024 February 28, Павел Хадзінскі, “170 гадоў Рэспубліканскай партыі. Як партыя Лінкальна, Рузвэльта, Рэйгана стала камічнай сёньня?”, in Новы час[3], archived from the original on 28 February 2024:
- Прэзідэнцтва Эйзэнхаўэра зьмяніла Рэспубліканскую партыю.
- Prezidenctva Ejzenxawera zʹmjanila Respublikanskuju partyju.
- The presidency of Eisenhower changed the Republican party.
- (relatonal, about Belarus) national
- Synonym: нацыяна́льны (nacyjanálʹny)
- 2015 January 29, Уладзіслаў Швядовіч, “У рэспубліканскім конкурсе па гісторыі беларускім школьнікам рэкамендавалі чытаць даклад Пуціна”, in Наша ніва[4], archived from the original on 6 January 2023:
- 10 студзеня ў школах Беларусі прайшоў першы этап рэспубліканскага конкурсу па айчыннай гісторыі.
- 10 studzjenja w škólax Bjelarusi prajšów pjeršy etap respublikanskaha kónkursu pa ajčynnaj históryi.
- On 10th of January, the first stage of the national competition on the local history took place in Belarusian schools.
- 2025 May 16, Нэлі Зігуля, “Як рэспубліканскі конкурс студэнцкіх сем’яў працуе на ўмацаванне традыцыйных каштоўнасцяў”, in Zviazda[5], archived from the original on 8 August 2025:
- На гэтым тыдні напярэдадні Міжнароднага дня сям’і ў Магілёве адначасова з конкурсам «Шчаслівыя разам» стартаваў яшчэ адзін рэспубліканскі праект — «Гісторыя маёй сям’і».
- Na hetym tydni napjaredadni Mižnaródnaha dnja sjamʺi w Mahiljóvje adnačasóva z kónkursam “Ščaslivyja razam” startavaw jašče adzin respublikanski prajekt — “Históryja majój sjamʺi”.
- Last week, just before the International Family Day, one more national project started in Mahiloŭ alongside with the “Happy family” competition — “My family history”.
- 2025 August 18, “Стартуе рэспубліканскі творчы конкурс "Моцная сям'я - моцная дзяржава"”, in Белта[6], archived from the original on 18 August 2025:
- Конкурс праводзіцца па наступных намінацыях: "Лепшыя матэрыялы ў друкаваных рэспубліканскіх СМІ", "Лепшыя матэрыялы ў друкаваных рэгіянальных СМІ", "Лепшыя матэрыялы, што выйшлі ў эфір рэспубліканскіх тэлевізійных або радыёвяшчальных СМІ", "Лепшыя матэрыялы, што выйшлі ў эфір рэгіянальных тэлевізійных або радыёвяшчальных СМІ", "Лепшыя фотаматэрыялы ў друкаваных рэспубліканскіх СМІ", "Лепшыя фотаматэрыялы ў друкаваных рэгіянальных СМІ".
- Kónkurs pravódzicca pa nastupnyx naminacyjax: "Ljepšyja materyjaly w drukavanyx respublikanskix SMI", "Ljepšyja materyjaly w drukavanyx rehijanalʹnyx SMI", "Ljepšyja materyjaly, što vyjšli w efir respublikanskix teljevizijnyx abó radyjóvjaščalʹnyx SMI", "Ljepšyja materyjaly, što vyjšli w efir rehijanalʹnyx teljevizijnyx abó radyjóvjaščalʹnyx SMI", "Ljepšyja fótamateryjaly w drukavanyx respublikanskix SMI", "Ljepšyja fótamateryjaly w drukavanyx rehijanalʹnyx SMI".
- The competition is held with the following nominations: “Best content in printed national mass media”, “Best content in printed regional mass media”, “Best content broadcasted on regional television and radiobrodcasting mass media”, “Best photo content in printed national mass media”, “Best photo content in printed regional mass media”.
Usage notes
- The meaning “national” is sometimes advised against, because such usage might be seen as putting in doubt the status of Belarus as an independent nation. Historically, the USSR was comprised of republics, which de facto were not independent nations, hence “republican” was of lower status than “national”.[1]
Declension
Declension of рэспубліка́нскі (velar)
| masculine | neuter | feminine | plural | ||
|---|---|---|---|---|---|
| nominative | рэспубліка́нскі respublikánski |
рэспубліка́нскае respublikánskaje |
рэспубліка́нская respublikánskaja |
рэспубліка́нскія respublikánskija | |
| genitive | рэспубліка́нскага respublikánskaha |
рэспубліка́нскай respublikánskaj |
рэспубліка́нскіх respublikánskix | ||
| dative | рэспубліка́нскаму respublikánskamu |
рэспубліка́нскай respublikánskaj |
рэспубліка́нскім respublikánskim | ||
| accusative | animate | рэспубліка́нскага respublikánskaha |
рэспубліка́нскае respublikánskaje |
рэспубліка́нскую respublikánskuju |
рэспубліка́нскіх respublikánskix |
| inanimate | рэспубліка́нскі respublikánski |
рэспубліка́нскія respublikánskija | |||
| instrumental | рэспубліка́нскім respublikánskim |
рэспубліка́нскай, рэспубліка́нскаю respublikánskaj, respublikánskaju |
рэспубліка́нскімі respublikánskimi | ||
| locative | рэспубліка́нскім respublikánskim |
рэспубліка́нскай respublikánskaj |
рэспубліка́нскіх respublikánskix | ||
References
- ^ Юры Дракахруст (17 July 2012), “Слоўная дробязь”, in Радыё Свабода[1] (in Belarusian), archived from the original on 26 April 2020
Further reading
- “рэспубліканскі” in Belarusian–Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at slounik.org
- "рэспубліканскі" in Kandrat Krapiva's Explanatory Dictionary of the Belarusian Language (1977-1984) at Verbum