ажар
See also: Ажар and Appendix:Variations of "azar"
Kazakh
Etymology
Noun
ажар • (ajar)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | ажар (ajar) | ажарлар (ajarlar) |
| genitive | ажардың (ajardyñ) | ажарлардың (ajarlardyñ) |
| dative | ажарға (ajarğa) | ажарларға (ajarlarğa) |
| accusative | ажарды (ajardy) | ажарларды (ajarlardy) |
| locative | ажарда (ajarda) | ажарларда (ajarlarda) |
| ablative | ажардан (ajardan) | ажарлардан (ajarlardan) |
| instrumental | ажармен (ajarmen) | ажарлармен (ajarlarmen) |
Southern Altai
Etymology
From Proto-Turkic *(i)āĺ-. Cognate to Kyrgyz ашуу (aşuu), etc.
Verb
ажар • (ažar)
- to cross
Conjugation
Conjugation of ажар
| POSITIVE | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1st person sg | 2nd person sg informal |
3rd person sg | 1st person pl | 2nd person pl formal |
3rd person pl | |||
| Indicative mood |
Present | ажым (ažïm) | ажыҥ (ažïŋ) | аш (aš) | ажыбыс (ažïbïs) | ажыгар (ažïgar) | аштар (aštar) | |
| Past | Indef. | ашкам (aškam) | ашканзыҥ (aškanzïŋ) | ашкан (aškan) | ашканыбыс (aškanïbïs) | ашканыгар (aškanïgar) | ашкандар (aškandar) | |
| Def. | аштым (aštïm) | аштыҥ (aštïŋ) | ашты (aštï) | аштык (aštïk) | аштыгар (aštïgar) | аштылар (aštïlar) | ||
| Future | Indef. | ажарым (ažarïm) | ажарыҥ (ažarïŋ) | ажар (ažar) | ажарыбыс (ažarïbïs) | ажарыгар (ažarïgar) | ажарлар (ažarlar) | |
| Def. | None | None | None | None | None | None | ||
| Conditional mood |
ашсам (ašsam) | ашсаҥ (ašsaŋ) | ашса (ašsa) | ашсабыс (ašsabïs) | ашсагар (ašsagar) | ашсалар (ašsalar) | ||
| Imperative mood | ажайын (ažayïn) | аш (aš) | ашсын (ašsïn) | ажалык (ažalïk) | ашкылагар (aškïlagar) | ашсындар (ašsïndar) | ||
| Nonfinite verb forms | Past part. | Present Perfective Gerund | Present Imperfective Gerund | Future part. | Future part. in -атан (-atan) | |||
| ашкан (aškan) | ажып (ažïp) | ажа (aža) | ажар (ažar) | ажатан (ažatan) | ||||
| Verbal noun | Pre-action gerund | Infinitive I | Infinitive II | |||||
| ажыш (ažïš) | ашканча (aškanča) | ажар, ашкажын (ažar, aškažïn) | ажу (ažu) | |||||
| NEGATIVE | ||||||||
| 1st person sg | 2nd person sg informal |
3rd person sg | 1st person pl | 2nd person pl formal |
3rd person pl | |||
| Indicative mood |
Present | ашпам (ašpam) | ашпаҥ (ašpaŋ) | ашпа (ašpa) | ашпабыс (ašpabïs) | ашпагар (ašpagar) | ашпалар (ašpalar) | |
| Past | Indef. | ашпагам (ašpagam) | ашпаганзыҥ (ašpaganzïŋ) | ашпаган (ašpagan) | ашпаганыбыс (ašpaganïbïs) | ашпаганыгар (ašpaganïgar) | ашпагандар (ašpagandar) | |
| Def. | ашпадым (ašpadïm) | ашпадыҥ (ašpadïŋ) | ашпады (ašpadï) | ашпадык (ašpadïk) | ашпадыгар (ašpadïgar) | ашпадылар (ašpadïlar) | ||
| Future | Indef. | ашпазым (ašpazïm) | ашпазыҥ (ašpazïŋ) | ашпас (ašpas) | ашпазыбыс (ašpazïbïs) | ашпазыгар (ašpazïgar) | ашпастар (ašpastar) | |
| Def. | None | None | None | None | None | None | ||
| Conditional mood |
ашпазам (ašpazam) | ашпазаҥ (ašpazaŋ) | ашпаза (ašpaza) | ашпазак (ašpazak) | ашпазагар (ašpazagar) | ашпазалар (ašpazalar) | ||
| Imperative mood | ашпайын (ašpayïn) | ашпа (ašpa) | ашпазын (ašpazïn) | ашпайлык (ašpaylïk) | ашпагылагар (ašpagïlagar) | ашпазындар (ašpazïndar) | ||
| Nonfinite verb forms | Past part. | Present Perfective Gerund | Present Imperfective Gerund | Future part. | Future part. in -атан (-atan) | |||
| ашпаган (ašpagan) | ашпап (ašpap) | ашпай (ašpay) | ашпаар (ašpaar) | ашпайтан (ašpaytan) | ||||
| Verbal noun | Pre-action gerund | Infinitive I | Infinitive II | |||||
| ашпаш (ašpaš) | ашпаганча (ašpaganča) | ашпаар, ашпагажын (ašpaar, ašpagažïn) | ашпу (ašpu) | |||||
References
- L. T. Rjumina-Syrkaševa, editor (1995), “ажар”, in Teleutsko-russkij slovarʹ [Teleut–Russian Dictionary], Kemerovo: N. A. Kučigaševa, →ISBN
Tuvan
Etymology
From Proto-Turkic *ač-. Cognate with Turkish açmak (“to open”), etc.
Pronunciation
- IPA(key): /ɐ̰.ʒɐɾ/ (phonetic respelling: аъжар)
Verb
ажар • (ajar) (stem аш-, indefinite past ашкан, negative ашпас)
- (intransitive, transitive) to open
Conjugation
Conjugation of ажар (see Appendix:Tuvan verbs)
| Positive | Negative | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Indicative mood | Present-future | ажар (ajar) | мен | ажар (ajar) | бис | ашпас (aşpas) | мен | ашпас (aşpas) | бис | |
| сен | силер | сен | силер | |||||||
| – | -лар | – | -тар | |||||||
| Past I | ашкан (aşkan) | мен | ашкан (aşkan) | бис | ашпаан (aşpaan) | мен | ашпаан (aşpaan) | бис | ||
| сен | силер | сен | силер | |||||||
| – | -нар | – | -нар | |||||||
| Past II | мен | аштым (aştım) | бис | аштывыс (aştıvıs) | мен | ашпадым (aşpadım) | бис | ашпадывыс (aşpadıvıs) | ||
| сен | аштың (aştıñ) | силер | аштыңар (aştıñar) | сен | ашпадың (aşpadıñ) | силер | ашпадыңар (aşpadıñar) | |||
| ол | ашты (aştı) | олар | аштылар (aştılar) | ол | ашпады (aşpadı) | олар | ашпадылар (aşpadılar) | |||
| Resultative | ашчай (aşçay) | мен | ашчай (aşçay) | бис | — | мен | — | бис | ||
| сен | силер | сен | силер | |||||||
| – | -тар | – | -тар | |||||||
| Conditional | мен | ашсымза (aşsımza) | бис | ашсывысса (aşsıvıssa) | мен | ашпазымза (aşpazımza) | бис | ашпазывысса (aşpazıvıssa) | ||
| сен | ашсыңза (aşsıñza) | силер | ашсыңарза (aşsıñarza) | сен | ашпазыңза (aşpazıñza) | силер | ашпазыңарза (aşpazıñarza) | |||
| ол | ашса (aşsa) | олар | ашсылар (aşsılar) | ол | ашпаза (aşpaza) | олар | ашпазылар (aşpazılar) | |||
| Evidential | аштыр (aştır) | мен | аштыр (aştır) | бис | ашпадыр (aşpadır) | мен | ашпадыр (aşpadır) | бис | ||
| сен | силер | сен | силер | |||||||
| – | -лар | – | -лар | |||||||
| Optative | ашкай (aşkay) | мен | ашкай (aşkay) | бис | ашпагай (aşpagay) | мен | ашпагай (aşpagay) | бис | ||
| сен | силер | сен | силер | |||||||
| – | -лар | – | -лар | |||||||
| Imperative | мен | ажайн (ajayn) | бис | ажылыңар (ajılıñar) | мен | ашпайн (aşpayn) | бис | ашпалыңар (aşpalıñar) | ||
| сен | аш (aş) | силер | ажыңар (ajıñar) | сен | ашпа (aşpa) | силер | ашпаңар (aşpañar) | |||
| ол | ашсын (aşsın) | олар | ашсыннар (aşsınnar) | ол | ашпазын (aşpazın) | олар | ашпазыннар (aşpazınnar) | |||
| Positive | Negative | |||||||||
| Participles | Present-future | ажар (ajar) | ашпас (aşpas) | |||||||
| Past I | ашкан (aşkan) | ашпаан (aşpaan) | ||||||||
| Converbs | I | ажап (ajap) | — | |||||||
| II | ажа (aja) | — | ||||||||
| Past | ашкаш (aşkaş) | — | ||||||||
- Blue: Analytic tenses, require explicit pronouns in the end of forms (ажар мен (ajar men) for example, except in the case of 3sg, and 3pl which added directly to the forms without the space and hyphen).
- Green: Synthetic tenses, do not require pronouns.